"I jak w ojczyźnie, tak i w obcym kraju, czuwam i strzegę skarbu polskiej mowy, polskiego ducha, polskiego zwyczaju" - Jan Lechoń
Informacje o naszym patronie
.jpg)
Bohater dwóch narodów: polskiego i amerykańskiego. Urodził się w Mereczowszczyźnie na Polesiu w 1746r, umarł w Solurze w Szwajcarii w 1817r.
Żył w czasach, gdy nad Polską zawisło widmo rozbiorów i utraty niepodległości. Jego patriotyczną postawę ukształtowała Szkoła Rycerska powstała z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1765 roku. Mimo że ukończył ją z wyróżnieniem nie otrzymał angażu w polskiej armii, gdyż nie było środków na utrzymanie wojska. Kościuszko wyjeżdża do Paryża. Tu wzbogaca swoją wiedzę inżynieryjną zwłaszcza dotyczącą budowy fortów i wałów obronnych. Tu też zetknął się z hasłami rewolucyjnymi głoszonymi przez filozofów oświecenia jak: „wolność, równość i braterstwo”.
W tym czasie Amerykanie podjęli bezpardonową walkę o niepodległość, odnosząc pierwsze sukcesy w walce z Anglikami. Bez wahania w 1776 roku podejmuje decyzję o wyjeździe do Ameryki. Tu z miejsca doceniono jego wykształcenie i zdolności przywódcze. Dostał nominacje na inżyniera armii amerykańskiej i polecenie ufortyfikowania miasta w rejonie rzeki Delaware. Prawdziwą sławę i uznanie przyniosła mu budowa fortyfikacji w rejonie Saratogi, dzięki czemu Amerykanie odnieśli zwycięstwo, a następnie budowa twierdzy West Point nad rzeką Huston. Dzięki tym sukcesom otrzymał awans na stopień generała brygady a West Point stał się siedzibą Akademii Wojskowej USA. O pamięci Amerykanów świadczą liczne pomniki bohatera np.: w parku La Fayette w Waszyngtonie, na polu bitwy pod Saratogą, w Chicago, Bostonie itp.
Tadeusz Kościuszko to przede wszystkim Polak. Mimo ciężkiej sytuacji w Polsce, wraca do kraju. Na Sejmie Czteroletnim zapada uchwała o zorganizowaniu 100-tysięcznej armii. Kościuszko otrzymuje angaż i nominacje na generała-majora wojsk polskich. W 1791 roku zostaje uchwalona konstytucja majowa obalająca stary porządek, przekreślając zgubne przywileje szlacheckie. Przeciwko tej konstytucji nastąpiła konfederacja targowicka sprowadzając na Polskę olbrzymią armię rosyjską. Polacy z niewielką armia stawili opór. Kościuszko odznaczył się w bitwie pod Zielenicami i Dubienką. Jako jeden z pierwszych otrzymał krzyż „Virtuti Militari”. Wojna jednak była przegrana, a efektem tego był drugi rozbiór Polski w 1793 roku.
Ci, którzy nie pogodzili się z tym faktem musieli emigrować głównie do Saksonii. Klęska w wojnie z Rosja i II rozbiór Polski wstrząsnęły społeczeństwem polskim i stworzyły sprzyjający klimat do podjęcia zbrojnej walki o niepodległość kraju. W Dreźnie powstał ośrodek spiskowy z Ignacym Potockim i Hugonem Kołłątajem na czele. Tadeusza Kościuszkę wyznaczono na naczelnego wodza insurekcji. Zabiegał on o pomoc Francji, ale jej nie uzyskał. Zdecydował ze Polacy mogą tylko liczyć na siebie. Oparł się na doświadczeniach amerykańskich i chciał włączyć do walki cały naród, łącznie z chłopami. Po złożeniu przysięgi w Krakowie w marcu 1794 roku natychmiast przystąpił do walki odnosząc pierwsze wspaniale zwycięstwo pod Racławicami gdzie chłopi udowodnili że potrafią „żywic i bronić Matki Ojczyzny”. Potem było już coraz bardziej groźnie. Do wojny przystąpili Prusacy i doszły nowe siły z Rosji.
Aby nie dopuścić wroga do Warszawy Kościuszko zdecydował się na stoczenie bitwy pod Maciejowicami. Była to ostateczna klęska powstania. Naczelny wódz ciężko ranny dostał się do niewoli. Nawet wrogowie docenili jego patriotyzm i bohaterstwo. Car rosyjski po śmierci matki Katarzyny II zwolnił go z niewoli razem z 20 tysiącami jeńców. Kościuszko musiał jednak opuścić kraj. Resztę życia spędził na emigracji.
W rok po śmierci w 1818 roku zwłoki Tadeusza Kościuszko zostały sprowadzone do polski i pochowane w krypcie św. Leonarda w Katedrze na Wawelu. Serce Naczelnika spoczywa w urnie na Zamku Królewskim w Warszawie. Pamięć o Naczelniku Kościuszce przetrwała w sercach wszystkich Polaków.